มีความชั่วอย่างหนึ่งซึ่งไม่มีมนุษย์คนใดในโลกนี้หนีพ้น เป็นสิ่งที่ทุกคนในโลกสะอิดสะเอียนเมื่อเห็นในตัวผู้อื่น หลายคนอาจจะยอมรับตัวเองว่าเป็นคนอารมณ์ร้าย หรือเสพของมึนเมา แต่คนที่มีสิ่งนี้มีน้อยคนมากจะยอมรับว่า มีความชั่วชนิดนี้อยู่ในตัวเอง คนอื่นๆ จะแสดงความปราณีน้อยมากต่อความชั่วชนิดนี้ ไม่มีความผิดชนิดไหนที่ทำให้คนสูญเสียความเป็นที่นิยมมากไปกว่านี้ และไม่มีความผิดชนิดไหนที่เราไม่รู้สึกตัวเลยว่ามีในตัวเรามากไปกว่าความผิดชนิดนี้ และยิ่งเรามีมันในตัวเองมากเท่าไร เราก็ยิ่งไม่ชอบมันในตัวผู้อื่นมากเท่านั้น
ความชั่วที่กำลังจะพูดถึงวันนี้คือ ความหยิ่งจองหองหรือความทะนงตน และลักษณะชีวิตที่ตรงกันข้ามกับความชั่วชนิดนี้คือ ความถ่อมใจ คริสเตียนหลายคนเคยกล่าวความชั่วที่เป็นแกนสำคัญที่สุดหรือสิ่งชั่วร้ายสูงสุดคือ ความหยิ่งยโส ความชั่วอื่นๆ เช่น ความไม่บริสุทธฺ์ทางเพศ ความโลภ ความมึนเมา ก็เป็นเพียงแค่มดกัดเท่านั้นเมื่อเปรียบเทียบกับความหยิ่งยโส มารซาตานกลายเป็นมารก็เพราะความหยิ่งยโส ความหยิ่งยโสนำไปสู่ความชั่วร้ายอื่นๆ ทุกชนิด คนหยิ่งยโสมีสภาพจิตใจที่ต่อต้านพระเจ้าโดยสิ้นเชิง
หลายคนอาจจะรู้สึกว่า ผมพูดเกินจริงไป แต่ถ้าเราลองกลับมาทบทวนดู โดยเราต้องทราบก่อนว่าเราหยิ่งแค่ไหน วิธีการง่ายสุดคือ ถามตัวเองว่า "ฉันฉุนมากแค่ไหนเมื่อถูกว่าให้ได้รับความอับอาย หรือเมื่อคนทำเป็นไม่เห็นฉัน หรือแสดงความคิดเห็นโดยฉันไม่ได้ขอความเห็นจากเขา หรือทำตัวราวกับว่า เขามีอะไรดีกว่าฉัน หรือชอบอวด" ประเด็นก็คือว่า ความหยิ่งของแต่ละคนแข่งขันชิงดีกับความหยิ่งของคนอื่นทุกๆ คน การที่เราอยากจะเด่นดังที่สุดในที่งานเลี้ยง เป็นเหตุที่ทำให้เรารำคาญมากที่คนอื่นเด่นดังยิ่งกว่า เสือสองตัวอยู่ถ้ำเดียวกันไม่ได้อยู่แล้ว โดยสรุปก็คือ ความเย่อหยิ่งโดยแก่นแท้แล้วคือ การชิงดีชิงเด่น มันเป็นเช่นนั้นโดยธรรมชาติของมันเอง ขณะที่ความชั่วอื่นๆ อาจกล่าวได้ว่า จะชิงดีกันก็โดยบังเอิญเท่านั้น
คนหยิ่งจองหองไม่ได้พึงพอใจที่มีอะไรอยู่บ้าง แต่จะพึงพอใจเมื่อมีอะไรมากยิ่งกว่าคนอื่น อาจกล่าวได้ว่าผู้คนหยิ่งเมื่อเขารวย หรือฉลาด หรือสวยหล่อ แต่ที่จริงไม่ใช่เช่นนั้น คนหยิ่งเพราะว่า รวยกว่า ฉลาดกว่า หรือสวยหล่อกว่าคนอื่น ถ้าหากคนอื่นๆ จะรวย ฉลาด สวยหล่อเท่าๆ กันกับตัวเองก็ไม่รู้ว่าจะหยิ่งเชิดได้อย่างไร การเปรียบเทียบนั่นต่างหากที่ทำให้เราหยิ่ง คือมีความพึงพอใจที่มีอะไรเหนือคนอื่นๆ ถ้าหากไม่มีการแข่งขันชิงดีแล้ว ก็ไม่มีความหยิ่งจองหอง นั่นคือเหตุที่บอกว่า โดยเนื้อแท้แล้วความหยิ่งยโสเป็นการชิงดีชิงเด่นชนิดที่ไม่มีความชั่วใดๆ เหมือนเลย
ความรู้สึกทางเพศอาจจะผลักดันให้ผู้ชาย 2 คนชิงดีกันถ้าเผื่อ 2 คนนั้นชอบผู้หญิงคนเดียวกัน แต่นั่นก็มีโอกาสเกิดขึ้นบางครั้งเท่านั้น อาจเป็นไปได้พอๆ กันที่เขาจะชอบผู้หญิงคนละคนที่ไม่เหมือนกัน แต่คนที่หยิ่งทะนงจะแย่งแฟนคุณไปแน่ ไม่ใช่เพราะเขาต้องการหล่อนหรอก แต่เพียงเพื่อจะพิสูจน์ให้ตัวเขาเองเห็นว่า เขาเป็นคนที่เหนือชั้นกว่าคุณ ความโลภอาจจะผลักดันให้คนแข่งขันกันหากว่ามีของไม่พอสำหรับทุกคน แต่ความหยิ่งนั้น ถึงแม้ว่าจะมีอะไรมากกว่าความต้องการอยู่แล้ว ก็ยังจะพยายามหามาได้มากยิ่งขึ้นอีกเพียงเพื่ออวดศักดาของตัวเองเท่านั้น ความชั่วเกือบทั้งหมดในโลกที่คนตราหน้าว่าเป็นความโลภ หรือความเห็นแก่ตัวนั้น แท้ที่จริงแล้วอาจจะเป็นผลมากจากความหยิ่งก็ได้
โดย ซี.เอส.ลูอิส
No comments:
Post a Comment